چکیده
داشتن قلب سالم برای حیات انسان یک ضرورت است. . هر ساله نزدیک به 32 میلیون مورد سکته قلبی و مغزی در دنیـا رخ مـیدهـد کـه باعـث مرگ بیش از 17 میلیون نفر میشود. درحالیکه این بیماریها به میزان قابل توجهی قابـل پیـشگیری هـستند و بـا اجـرای مداخلات مؤثر برای کاهش عوامل خطر آنها میتوان مرگ زودرس ناشی از بیماریهای قلبی عروقی را کاهش داد.در این مقاله پس از معرفی کامل سکته ی قلبی و تمامی علائم آن، به عوامل خطر ساز و به دنبال آن روش های پیش گیری از بروز حملات قلبی اشاره خواهیم کرد.
سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی در اصطلاح پزشکی ام‌آی یا آنفارکتوس میوکارد عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در بخشی از عضله قلب (میوکارد) است که به علت ازبین‌رفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن قسمت از قلب روی میدهد. این توقف گردش خون ممکن است ناگهانی و بدون هیچ علائم قبلی نمایان گردد یا پس از چند حمله آنژینی (درد قفسه سینه) نمود یابد. عمده‌ترین دلیل سکته بسته‌شدن رگ‌های تغذیه‌کننده قلب است.
علائم سکته قلبی
بسیاری از مردم فکر میکنند که سکته قلبی همواره به شکل ناگهانی و شـدید اتفـاق میافتد، اما واقعیت این است که اکثر حملات به صورت آهسته و با یک درد و ناراحتی معمولی و ملایم شروع میشود. اگر ایـن نشانه ها رخ دهد نباید آنها را نادیده گرفت. البته گاهی ممکن است نشانه های سکته قلبی در یک فرد در هر حمله متفاوت باشد و به صورت دیگری تظاهر کند، لذا مورد توجه قـرار نمیگیرد.
- درد قفسه سینه یا ناراحتی در مرکز قفسه سینه مانند سنگینی، تنگی، فشار، درد، سوزش، بی حسی، پری یا احساس فشردنی توصیف می شوند که بیش از چند دقیقه طول می کشند و برطرف می شوند و دوباره برمی گردند. گاهی اوقات به اشتباه تصور می شود که این دل درد یا سوزش معده باشد.
- درد یا ناراحتی در سایر نواحی قسمت بالایی بدن از جمله بازوها، شانه چپ، پست، گردن، فک یا شکم
- تنفس دشوار یا کوتاهی نفس
- عرق کردن یا «عرق سرد»
- پری، سوءهاضمه، یا احساس خفگی (ممکن است احساسی مثل «سوزش معده» شود)
- تهوع یا استفراغ
- سردرد خفیف، گیجی، هشیاری شدید یا اضطراب
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
البته بایستی توجه داشت که:
- اگر درد قفسه سینه یا نشانه های دیگر حمله قلبی دارید که بیش از 5 دقیقه طول می کشد – این را نادیده نگیرید – دنبال مراقبت اضطراری باشید تا مانع از حمله قلبی شوید.
- یاد بگیرید که نشانه های عادی بیماری قلبی را شناسایی کنند. آن ها ممکن است علایم هشدار دهنده یک حمله قلبی باشند.
- یک آزمون جسمی بگیرید که شامل اسکن کردن عوامل ریسک بیماری قلبی باشند.
- اگر پرسش هایی دارید، و علائم سکته قلبی دوام دارند، دنبال یک گزینه ثانویه باشید.
در برخورد با یک بیمار سکته قلبی چه باید کرد؟
- اگر نشانه های سکته قلبی در فردی رخ دهد و بیش از چنـد دقیقـه نـاراحتی او ادامـه داشته باشد، باید بلافاصله به بیمارستان اعزام شود. در این موارد، بهتر است فوراً اورژانـس را خبر کنید.
- اگر خدمات اورژانس به دلایلی در دسترس نباشـد، بایـد هـر چـه زودتـر بیمـار را بـه بیمارستانی که دارای بخش فوریتهای قلب است، برسانیم. در این شرایط بیمار نباید هیچ حرکت یا فعالیتی انجام دهد و با برانکار یا صندلی چرخدار به مرکـز درمـانی حمـل شـود . فعالیت، نیاز بیمار به خون و اکسیژن برای بافتهای بـدن و بـه خـصوص عـضله قلـب را افزایش میدهد و سبب میشود قلب فعالیت بیشتری داشته باشد و بخش بیشتری از بافت قلب دچار کم خونی شود و آسیب ببیند.
عوامل خطر سکته قلبی
مهمترین عوامـل خطـر در بیمـاری قلبـی عروقـی عبارتند از: تغذیه نامناسب، چاقی، فعالیت بدنی ناکافی، مصرف سـیگار، فـشار خـون بـالا، اختلال در چربیهای خون، دیابت و سن بالا .
میزان نیرویی که از طرف خون به دیواره رگ های خونی وارد می شود را فشار خون می گویند. قلب خون را به رگ های خونی که انتقال دهنده خون به تمام نقاط بدن هستند، پمپاژ می کند.
فشار خون بالا (hypertension) بدلیل مضراتی که برای قلب و رگ ها (سفت شدن رگ ها) دارد، می تواند خطرناک باشد.بنابراین افراد مبتلا به فشار خون بالا ملزم به چک کردن هر روزه ی میزان فشار خون خود به منظور جلوگیری از بروز حملات قلبی هستند.
پیش گیری از بروز سکته ی قلبی در خواب
گروهی از عوامل خطر با اصلاح محـیط و تغییر رفتار یا سبک زندگی فرد اصلاح میشوند (عوامل خطر قابل اصـلاح ) و دسـتهای 2 دیگر مانند سن، جنس، قومیت یا نژاد، را نمیتوان با تغییر رفتـار یـا محـیط اصـلاح کـرد ). از بین عوامل قابل اصلاح میتوان بـه مـصرف دخانیـات، 3) عوامل خطر غیرقابل اصلاح فعالیت بدنی ناکافی و تغذیه نامناسب اشاره کرد که در بسیاری از برنامه های پیـشگیری و کنترل بیماریهای غیرواگیر، مورد توجه جدی قرارگرفتهاند.
با تغییر سبک زندگی به یک سبک سالم میشود از خطر بیماریهای قلبی پیشگیری نمود.عوامل اساسی یک سبک زندگی سالم شامل:
- سیگار نکشیدن یا ترک سیگار
- رژیم غذایی مناسب حاوی ماهی، سبزی و میوه زیاد، و کم خوردن چربی و قند و کاهش وزن.
- حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز
- کنترل بیماری‌هایی از قبیل دیابت، فشارخون بالا و کلسترول
- دوری از محیط پراسترس و خوردن سیب هم باعث پیشگیری میشود
- خوابیدن به مدت نیم ساعت یا کمی بیشتر در میانه روز می‌تواند فشار خون را پایین آورده در نتیجه سبب کاهش خطر حمله قلبی تا ۱۰ درصد شود.
- پژوهشگران اعتقاد دارند که واکسن آنفلوآنزا در برابر حمله قلبی و سکته مغزی نقش محافظتی دارد و برای بیماران قلبی توصیه شده‌است.
- چکاپ را برای قلبتان ضروری بدانید
- نتایج مطالعه اخیر نشان می دهد برای کاهش خطر سکته قلبی، پایین آوردن فشار خون بهتر است.
